هفته نخست آبانماه سال 95 برابر با 29 اکتبر در حالی که دعوتنامه 12 عضو غیر اوپکی برای فریز نفتی ارسال شده بود، وزیر نفت و معدن ونزوئلا اعلام کرد تنها روسیه و قزاقستان برای حضور در این اجلاس آمادگی دارند.
 

فریز نفتی از سوی کشورهای اوپک به منزله ثابت نگهداشتن (ثبات نفتی) میزان تولید نفت در بین کشورهای عضو است و از این رو کشورها انتظار داشتند که فریز نفت در این سازمان به مدت 6ماه تمدید شود.
بلافاصله با اعلام رسمی فریز نفتی در ماه آینده، بسیاری از فعالان حوزه نفتی منتظر شوک در بازار نفتی جهان نشدند تا سال 2017میلادی با یکسانی معاملات بورس ها و بازار نفت همراه باشد.
اخباری که در این مدت بر روی پایگاه http://www.opec.org/ به عنوان درگاه اصلی اوپک منتشر می شد نشان می داد که بیشتر کارشناسان از احتمال تمدید فریز نفتی در پایان سال 2016 خبر می دادند.
اخباری که از دیدار محمد بارکیندو (Mohammad Sanusi Barkindo)نیجری با وزیر یو سی کو (HE Yosuke Takagi) ژاپنی به بیرون درج کرده بود نیز جسته و گریخته گویایی این مساله بود که حتی احتمال دارد در نشست هفتاد و یکم اوپک میزان تولید اعضا کاهش یابد.
از این رو اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)روز چهارشنبه 29 نوامبر در وین برای برگزاری یکصد و هفتاد و یکمین نشست رسمی این سازمان گردهم آمدند.
به نظر می رسید عربستان در این نشست قصد دارد تا طرح ثبات تولید و یا کاهش هدفمند نفت اعضا را، به عنوان یک طرح پایدار به تصویب برساند تا به زغم برخی از کارشناشان اجازه افزایش تولید نفت به ایران در پسابرجام را ندهد و این برای ایران یک ضعف بین المللی قلمداد شود.
اما در نهایت با پایان این نشست و حضور خندان بیژن نامدار زنگنه مرد کردزبان کابینه دولت یازدهم در بین خبرنگاران گواه از یک رخداد دیگری داشت، رخدادی که خبرنگاران را در همان زمان نخست غافل گیر کرد.
اعضای اوپک در یکصد و هفتاد و یکمین نشست این سازمان برای نخستین بار از سال ٢٠٠٨ میلادی بر سر کاهش تولید نفت خام خود به اجماع رسیدند و توانستند توافق الجزایر را اجرایی کنند.
بر اساس توافق مقدماتی الجزیره، قرار بود سطح تولید اوپک به ٣٢ میلیون و 500 هزار تا ٣٣ میلیون بشکه در روز محدود شود.
اعضای اوپک در وین توافق کردند به مدت 6 ماه از اول سال ٢٠١٧ میلادی روزانه یک میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه از سطح تولید خود را کاهش دهند و مجموع سقف تولید را به ٣٢ میلیون و 500 هزار بشکه در روز برسانند هر چند این اتفاق به همکاری کشورهای غیر عضو اوپک و کاستن روزانه 600 هزار بشکه نفت از تولیدشان نیز می تواند بستگی داشته باشد.
موافقت با افزایش سهم تولید 90هزار بشکه ای ایران در حالی که کشورهای عضو اوپک با ثبیت یا کاهش تولید در 6ماه پیش رو مواجه شدند، به منزله رفع بخشی از محدودیت ها و تحریم های اقتصادی می تواند باشد.
کنشگری دیپلماسی نفتی ایران در بازار نفت از این جهت دارای اهمیت است که در همین این ایام سناتورهای آمریکایی اقدام به تصویب تمدید قانون داماتو علیه جمهوری اسلامی ایران کرده بودند و با این تصویب احتمال شوک به بازار نفت وجود داشت.
اما ایران در مهمترین بازار اقتصادی جهان، توانست یک گام به جلو بردارد که این حرکت روبه جلو ، اقدامی کنشگرانه در عرصه دیپلماسی انرژی است.
جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی نفتی رفتاری حرفه ای را اتخاذ کرد و از شتابزدگی و خبر دهی پیش از نشست خودداری کرد، کاری که یکی دو کشور تولید کننده با تمرکز روی خبر ' فریزکند' یا ثبات تولید قصد داشتند افکاری عمومی یا حداقل بازار جهانی نفت را به سمت این تاکتیک قدیمی سوق دهند.
این کنشگری ایران در بازار نفت اما برای شرکت های بزرگ شل و توتال یا حتی شرکت های خردتر می تواند نویدبخش این مساله باشد که حداقل قسمتی از بازارهای نفتی می تواند با تکیه بر نگاه غیر ابزاری به نفت در یک فرایند خردگرایانه از شوکهای متداول بدور باشد.
پس از این اتفاق در اوپک، ایران پس از چندین سال به جای قرار گرفتن در مقام واکنشی،اکنون خود به یک کنشگر عرصه بازار نفت تبدیل شده است و این می تواند در آینده نیز برای ایران یک ثمره دیپلماسی قلمداد شود.

منبع: ایرنا